Kürtaj İşlemi E-Devlette Görünür Mü?
Bir sabah, herkesin sakin bir şekilde çalıştığı ofiste birdenbire bir konuşma başladı. Konu, çoğu kişinin peşinden gitmeye cesaret edemediği bir meseleye dair: Kürtaj. Bir anda, herkesin yüzü gerginleşti. “Peki ya bu işlem e-devlette gözükür mü?” diye soran bir ses duyuldu. Bu soru, pek çok kişinin aklını kurcalamış olsa da, kimse tam olarak ne cevap vereceğini bilmiyordu. Hatta, bu soruya verilen cevabın ciddiyetini anlamadan, çoğu kişi gülerek konuyu geçiştirdi. Ancak, gerçekte bu sorunun derinlemesine incelenmesi, toplumun ve bireylerin özel hayatlarının dijitalleşen dünyada nasıl bir biçim aldığını anlamamız açısından son derece önemli.
E-Devlet ve Dijitalleşen Sağlık Verisi
E-Devlet, Türkiye’deki kamu hizmetlerine kolayca erişimi sağlayan dijital platformlardan biridir. Çeşitli devlet hizmetleri, kamu sağlık hizmetlerinden sosyal güvenlik işlemlerine kadar pek çok işlem bu platform üzerinden yapılabilmektedir. Ancak, sağlığımıza dair her verinin dijital ortamda saklanması, bazı hassasiyetleri de beraberinde getiriyor. E-Devlet’teki her işlem, teorik olarak izlenebilir. Ancak, bu verilerin halka açık olup olmadığı, bazı işlemler özel olduğunda nasıl korunacağı konusunda belirsizlikler bulunuyor.
Birçok insan, bir sağlık hizmeti aldığında, bu işlemin kaydının sadece o hastane veya sağlık kurumu tarafından saklandığını düşünür. Ancak, devletin tüm sağlık sistemini dijitalleştirmesiyle birlikte, aslında bir işlem bir şekilde E-Devlet üzerinden de izlenebiliyor. Peki, burada devreye giren sorular şunlar: Kürtaj işlemi gibi kişisel, hassas bir konu e-devlet sisteminde gözükür mü? Bu bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılması nasıl engellenir?
Kürtajın Yasal Çerçevesi
Türkiye’de kürtaj işlemi, belirli yasal sınırlar çerçevesinde yapılabilmektedir. 1983 tarihli “Kürtaj ve Doğum Kontrolü Hakkında Kanun”, kadınların ilk 10 hafta içinde istenmeyen gebeliklerini sonlandırmalarına izin verir. Ancak, işlem yasaldır ve doktorlar tarafından yapılmak zorundadır. Yasal çerçeve açısından baktığımızda, devletin kadınların bu hizmete erişimini kolaylaştırmak için sağlık hizmetlerine dair bilgileri merkezi sistemlerde tutması, E-Devlet üzerinde kayıtlı olması anlamına gelmektedir.
Birçok kişi, bu tür kişisel bir işlemin kaydının e-devlette görünüp görünmediği konusunda endişeler taşıyor. Ancak, devletin sağladığı sağlık hizmetlerinde, bu tür bir işlem “özel sağlık bilgisi” olarak kabul edilmekte ve kişisel bilgilerin gizliliği önemsenmektedir. Yani, kürtaj gibi işlemlerin E-Devlet’te yer alıp almadığı, tamamen sağlık verilerinin nasıl korunduğuna ve devletin güvenlik önlemlerine bağlıdır.
Sağlık Verilerinin Gizliliği
Türkiye’de sağlık verilerinin gizliliği, 2011 yılında kabul edilen Sağlık Bilgi Sistemleri ve Elektronik Sağlık Kayıtları Yönetmeliği ile güvence altına alınmıştır. Bu yönetmelik, vatandaşların sağlık bilgilerini koruyarak, aynı zamanda dijital ortamda işlem yapılabilmesini sağlıyor. E-Devlet üzerinden erişilebilen sağlık verileri, belirli güvenlik önlemleri ile korunmaktadır. Ancak, bu verilerin içerdiği detaylar da önemlidir.
Kürtaj işlemi bir kadın için son derece kişisel bir konu olduğundan, bu tür bilgilerin E-Devlet’te görülüp görülemeyeceği bir tartışma konusu olmuştur. Ancak, T.C. Sağlık Bakanlığı, sağlık verilerinin özel ve gizli tutulmasına büyük önem vermektedir. Bu nedenle, bir kürtaj işlemi E-Devlet’te yalnızca çok belirli bir sağlık kurumunda, yalnızca belirli kişiler tarafından ve belirli bir amaca yönelik erişilebilir. Bu durum, genel kullanıcıların, yani sıradan vatandaşların, bu veriye ulaşamayacağı anlamına gelmektedir.
Pratikte Kürtaj İşlemi E-Devlette Görünür Mü?
Günümüzde, E-Devlet üzerinden yapılan işlemler çoğunlukla vatandaşın kimlik bilgileri, sağlık sigortası durumu gibi verilerle sınırlıdır. Özel sağlık işlemleri, yalnızca ilgili sağlık kurumları ve kişisel gizlilik söz konusu olduğunda şeffaf bir biçimde raporlanmaz. Kürtaj işlemi, kişisel sağlık verisi olarak kabul edilse de, sağlık kurumları arasındaki veri paylaşımı sırasında sınırlı bir şekilde kullanılabilir. Bu da demek oluyor ki, e-devlette görünürlük, yalnızca belirli tıbbi raporlar üzerinden sağlanabilir.
Ancak, E-Devlet üzerinden işlem yaptığınızda, işleminizin herhangi bir şekilde kayda geçirilmesi durumu da söz konusu olabilir. Fakat bu veriler genellikle anonimleştirilmiş bir şekilde saklanır ve yalnızca resmi denetim ve sağlık istatistikleri için kullanılır.
Dijitalleşen Dünyada Mahremiyet
Bugün dijitalleşen dünyada mahremiyet ve güvenlik en büyük kaygılardan biri haline gelmiştir. Kürtaj gibi hassas bir konunun E-Devlet’te görünüp görünmemesi konusu, kişisel mahremiyetin nasıl korunacağıyla doğrudan ilişkilidir. Sosyal güvenlik, sağlık hizmetleri, devletle olan diğer ilişkilere dair verilerin gizliliği, dijitalleşen dünyada daha da önemli hale gelmektedir.
E-Devlet, her ne kadar dijitalleşme adına önemli bir adım olsa da, kişisel sağlık verileri ve mahremiyetin nasıl korunacağı konusunda hala bazı belirsizlikler bulunmaktadır. Sağlık verilerinin şeffaflığı ile kişisel mahremiyet arasında nasıl bir denge kurulacağı sorusu, önümüzdeki yıllarda daha çok tartışılacaktır.
Sonuç
Kürtaj işleminin E-Devlet’te görünmesi, bir yandan sağlık verilerinin dijitalleştirilmesinin faydalarını, diğer yandan da kişisel mahremiyetin korunması gerekliliğini gündeme getirmektedir. Ancak, Türkiye’deki mevcut yasalar ve dijital güvenlik önlemleri, bu tür bilgilerin yalnızca ilgili ve yetkili kişiler tarafından erişilebilir olmasını sağlamaktadır. Bu, vatandaşların kişisel haklarının korunmasına yönelik önemli bir adım olsa da, dijitalleşen dünyada güvenlik ve gizlilik konuları her zaman daha fazla tartışılmaya devam edecektir.
E-Devlet sistemine güveniyor musunuz? Sağlık bilgilerinizin dijital ortamda saklanması hakkında ne düşünüyorsunuz?